03 Mayıs Perşembe, 2023
Halkı Yanıltıcı Bilgiyi Alenen Yayma Suçu
03 Mayıs Perşembe, 2023
Son dönemde gündemi oldukça meşgul eden ve halk arasında “dezenformasyon yasası” olarak bilinen düzenleme 18 Ekim tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. Her ne kadar söz konusu değişiklik ile Basın Kanunu başta olmak üzere birçok önemli konuda da düzenleme yapılmış olsa da; en çok konuşulan husus, Türk Ceza Kanunu madde 217/A ile hüküm altına alınan “Halkı Yanıltıcı Bilgiyi Alenen Yayma” suçu olmuştur.
Söz konusu kanunun tam metni; “(1) Sırf halk arasında endişe, korku veya panik yaratmak saikiyle, ülkenin iç ve dış güvenliği, kamu düzeni ve genel sağlığı ile ilgili gerçeğe aykırı bir bilgiyi, kamu barışını bozmaya elverişli şekilde alenen yayan kimse, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılır.
(2) Fail, suçu gerçek kimliğini gizleyerek veya bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlemesi hâlinde, birinci fıkraya göre verilen ceza yarı oranında artırılır.” Şeklindedir.
Öncelikle belirtmek gerekir ki; kanun maddesine göre gerçeğe aykırı bilginin, kamu barışını bozmaya elverişli olarak alenen yayılması suç olarak düzenlenmiştir. Yani sanılanın aksine; kişinin sadece gerçeğe aykırı bilgi yayması suç teşkil etmemekte olup, ayrıca bu fiilin halk arasında endişe, panik, korku yaratma amacıyla gerçekleştirilmiş olması gerekmektedir.
Bir diğer yandan ise kanun maddesinin oldukça muğlak ifadeler taşıdığı sabittir. Örneğin bir haberin gerçekliğinin neye göre belirleneceği, haberi yayınlayanın/paylaşanın amacının ne olduğunu, haberin kamu barışını bozmaya elverişli olup olmadığı vb. hususlar değerlendirilirken kriterlerin ne olacağı soru işareti olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu husus gerek kanun sistematiği açısından gerekse Anayasa ve TCK ile hüküm altına alınan “suçta ve cezada kanunilik ilkesi” açısından oldukça sakıncalıdır.
Ayrıca maddenin 2. Fıkrasında failin gerçek kimliğini gizleyerek suçu işlemesi halinde verilecek cezanın yarı oranında artırılacağı düzenlenmiştir. Bu kapsamda anonim hesap kullanan kişilerin paylaşımları nedeniyle bu suçu işlemesi halinde verilecek cezada yarı oranında artırım yapılacağı gözden kaçırılmamalıdır.
Av. Emir Abdullah ÖZÇELİK