Son günlerde gündemi meşgul eden birçok siyasi ve sosyolojik olayın yanı sıra, banka promosyon sözleşmelerinin güncellenmesi ve promosyon miktarlarının belirlenmesi de sokağın nabzında kendine yer bulmuştur. Genellikle kamu personelleri ve emeklileri ilgilendiren bu duruma bir de özel sektör çalışanları açısından bakmakta yarar vardır.

Öncelikle belirtmek gerekir ki; bir iş yerinde en az 5 işçi çalışması durumunda, işverenin işçi ücretlerini banka aracılığıyla ödemesi zorunludur. Hal böyle olunca birçok işveren ve banka arasında yapılan protokol gereği promosyon ödemesi de gündeme gelmektedir. Bu açıdan bakıldığında, aslında özel sektör çalışanları ile kamu personelleri/emekliler arasında pratikte bir fark bulunmamaktadır. Nitekim promosyonun işçilere ödenmesi gerektiği noktasında ise ihtilaf ortaya çıkmaktadır.

İşverenler; promosyon ödemesinin iş akdinin bir unsuru olmadığını, bu ödemenin işveren ile banka arasındaki protokolün bir gereği olarak ortaya çıktığı ve ödemeyi işverenin alması gerektiğini savunmaktadır. İstisnaların dışında uygulamada da durum bu şekildedir.

İşçiler ise; iş akdinin bir unsuru olan iş görme edimi neticesinde hak kazandıkları ücretin bankaya yatırılması nedeniyle bu ödemenin gündeme geldiğini, bu nedenle de promosyon ödemesinin işçiye verilmesi gerektiğini düşünmektedir.

Söz konusu uyuşmazlığın hukuki ve teorik kısmına bakacak olursak; öncelikle bu hususa ilişkin İş Hukuku kapsamında herhangi bir düzenleme bulunmamaktadır. Ancak elbette iş akdinde bu hususa ilişkin düzenleme yapılarak söz konusu promosyonun işçiye ödenmesi noktasında karar alınabilir. Uygulamada bu yönde tutum sergileyen iş verenler de bulunmaktadır. Ancak bu vb. tutumların dışında iş verenin işçisine promosyon ödemesi olarak bir ödeme yapma yükümlülüğü bulunmamaktadır.

Nitekim Yargıtay kararlarında da “ … işçi ücretlerinin banka aracılığı ile ödenmesi konusunda banka ile işveren arasında yapılan protokol davacı işçiye bir hak bahşetmez…” şeklinde bir tutum hakimdir. Ancak yukarıda bahsedildiği üzere iş akdi ile promosyonun işçilere ödenmesinin kararlaştırılabileceği gibi, böyle bir karar olmasa bile promosyon ödemesinin iş yerinde bir uygulama haline gelmiş olması durumunda da devam eden yıllarda işçinin ödenmeyen promosyonu talep etme hakkı olacağını da ifade etmek gerekmektedir.

Her ne kadar uyuşmazlığın güncel durumu yukarıda anlatıldığı gibiyse de yakın zamanda bu durumun değişebileceğini ve değişmesi gerektiğini düşünüyorum. Pratik anlamda promosyon ödemesine ilişkin kamu personeli ile özel sektör çalışanının pek bir farkı olmadığı ortadayken, özel sektör çalışanının promosyon ödemesini almaması eşitsizliğe neden olmaktadır. Konu hakkında yasal düzenleme yapılmasa bile, örneklerine rastladığımız gibi bu konuda da bir avukatın düşüncesinin daha içtihat haline gelerek, işçilerin de promosyon ödemesi alması gerektiğini umuyorum.

                                                                                                                                                                                   Av. Emir Abdullah ÖZÇELİK